Geçen haftaki yazımızda, Turgut Özal’ın, “Başbakanlık Müsteşarı ve DPT Müsteşar Vekili” olduğu 12 Eylül öncesinde, S.Demirel Hükûmeti tarafından hazırlanmış olan “24 Ocak Kararları” ile ilgili olarak Arap ve İslam ülkeleri kaynakları nezdinde başlatılan kredi görüşmelerinin sürdürülmesi için, Bülent Ulusu Hükûmeti’nde bakan yapıldığını ve Özal’a o krediler için 2,5 milyar Doları aşan bir “komisyon” ödendiğini, işin içindeki isimlerin ağızlarından, öğrendiğimi kaydetmiştim. Kısacası, Türkiye’de siyasetin, A’dan Z’ye yeni baştan dizayn edilmesi için, 2,5 milyar Dolar düzeylerinde bir kaynağın yeterli olduğu görülüyordu. O yazımızı, “Şimdi, lütfen bu 2,5 milyar Dolar ifadesini unutmayın; çünkü bu miktar, tam 20 yıl sonra yeniden karşımıza çıkacak!” ifadeleriyle tamamlamış ve konuya bu hafta devam etme dileğinde bulunmuştuk…   1983 SEÇİMLERİ: ANAP TEK BAŞINA İKTİDAR Darbeci generaller, 25 Nisan 1983 tarihinde, siyasi partilerin yeniden kurulmasına izin verdiler. İlk olarak Turgut Sunalp tarafından Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP) 16 Mayıs’ta, sonra da Turgut Özal tarafından Anavatan Partisi (ANAP) ve Necdet Calp tarafından Halkçı Parti (HP) 20 Mayıs’ta kuruldu. 400 sandalyeli TBMM üyelikleri için, 06.11.1983 tarihinde yapılan ve sadece üç partinin girdiği Milletvekili Genel Seçimleri’ne, halkın katılımı %92,3 oranında gerçekleşti. Seçimlerde, ANAP %45,14 (212 milletvekili), HP %30,46 (117 milletvekili), MDP % 23,27 (71 milletvekili) ve Bağımsız adaylar da %1,13 oy aldılar. Toplam 423.488 geçerli oyun kullanıldığı Balıkesir’de ise, ANAP %45 (191.242 oy), HP %27,62 (116.957 oy), MDP %26,15 (110.731 oy), Bağımsız adaylar %1,08 (4.558 oy) aldılar. Bu oy oranları ile ANAP ve HP 2’şer, MDP ise 1 milletvekili çıkarmış oldular. Böylece, Turgut Özal’ın kurduğu ANAP, rahmetli Necat Tunçsiper’in bir buçuk yıl önce bana söylediği gibi, tek başına iktidar olmuştu. Bu arada, yoğun kamuoyu baskısı üzerine, 06.09.1987’de yapılan referandumla, başta Süleyman Demirel, Bülent Ecevit ve Alparslan Türkeş olmak üzere, 12 Eylül öncesindeki bazı siyasetçileri ilgili olarak, 1982 Anayasası’nın Geçici 4. maddesi ile getirilen siyasi yasaklar kaldırıldı.   1987 SEÇİMLERİ: ANAP YİNE TEK BAŞINA İKTİDAR Referandumdan yaklaşık üç ay (84 gün) sonra 29.11.1987 tarihinde yapılan Milletvekili Genel Seçimleri için, TBMM sandalye sayısı, 400’den 450’ye çıkarıldı. Bu seçimlere, Turgut Özal’ın Anavatan partisi (ANAP), 03.11.1985’te, Erdal İnönü ve Aydın Güven Gürkan tarafından kurulan Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP), 23.06.1983’de Gökberk Ergenekon tarafından kurulan Doğru Yol Partisi (DYP), 14.11.1985’te Bülent ve Rahşan Ecevit çifti tarafından kurulan Demokratik Sol Parti (DSP), 19.07.1983’te Necmettin Erbakan tarafından kurulan Refah Partisi (RP), 30.11.1985’te Ali Koç tarafından kurulan Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP) ve 22.03.1984’te Aykut Edibali tarafından kurulan Islahatçı Demokrasi Partisi (IDP) olmak üzere, yedi parti katıldı. Bu seçimlerde, ANAP %36,31 (288 milletvekili), SHP %24,74 (98 milletvekili), DYP %19,14 (52 milletvekili), DSP %8,53 (5 milletvekili), RP %7,16 (6 milletvekili), MÇP %2,93, IDP %0,82 ve Bağımsız adaylar %0,37 oy aldılar. Toplam 548.552 geçerli oyun kullanıldığı Balıkesir’de ise, ANAP %37,7 (206. 937 oy), SHP %23,9 (130.903 oy), DYP %22,9 (125.953 oy), DSP %8,2 (44.799 oy), RP %4,8 (26.301 oy), MÇP %1,8 (9.893 oy), IDP %0,7 (3.766 oy) ve Bağımsız adaylar %1,08 (4.558 oy) aldılar. Böylece, ANAP 6, SHP ve DYP de 1’er milletvekili çıkarmış oldular.   12 EYLÜL SONRASININ  İLK KOALİSYON HÜKÛMETİ 07.11.1982 tarihinde gerçekleştirilen “Anayasa Referandumu” ile Cumhurbaşkanı olan Kenan Evren’in görev süresi 1989’da sona erdi ve Başbakanlığının ikinci döneminde olan Turgut Özal, 09.11.1989 tarihinde Cumhurbaşkanı oldu. O tarihte TBMM Başkanı olan Yıldırım Akbulut da, Başbakan ve ANAP Genel Başkanlığı görevlerine getirildi. Ancak, T.Özal’ın, 17.04.1993 tarihinde, beklenmedik şekilde vefatı sonrasında, Türk siyasetinde etkinlik, yine 12 Eylül öncesinin ünlü siyasetçilerinin eline geçti; ancak, bu etkinlikleri 10 yıl sonra tamamen sona erecek… 15 Haziran 1991 tarihinde yapılan ANAP Büyük Kongresi'nde, Genel Başkanlık mücadelesini Mesut Yılmaz’ın kazanması üzerine, Yıldırım Akbulut Başbakanlık görevinden istifa etti ve 23.06.1991 tarihinde I.Mesut Yılmaz Hükûmeti kuruldu. 20.10.1991 tarihinde, “%10 oy barajı ve tercihli oy” sistemi ile gerçekleştirilen Milletvekili Genel Seçimlerinde, Süleyman Demirel liderliğindeki Doğru Yol Partisi (DYP) %27,03 (178 milletvekili), Mesut Yılmaz Liderliğindeki Anavatan Partisi (ANAP) %24,01 (115 milletvekili), Erdal İnönü liderliğindeki Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) %20,75 (88 milletvekili), Necmettin Erbakan liderliğindeki Refah Partisi (RP) %16,87 (62 milletvekili)ve Bülent Ecevit liderliğindeki Demokratik Sol Parti (DSP) %10,74 (7 milletvekili) oy aldılar. Bu sonuçlara göre, hiçbir parti “tek başına” hükûmet kuramayacaktı. Neticede 20 Kasım 1991’de, Süleyman Demirel’in Başbakan, Erdal İnönü’nün Başbakan Yardımcısı olduğu, “DYP-SHP koalisyon hükûmeti” kuruldu. Ancak, 17 Nisan 1993 tarihinde Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın vefatından sonra, Demirel, 16 Mayıs’ta Cumhurbaşkanı oldu ve yerine DYP Genel Başkanlığına getirilen Tansu Çiller, DYP-SHP Koalisyon Hükûmeti’nin Başbakanı oldu. Müteakip yıllarda (2002’ye kadar), Mesut Yılmaz, Necmettin Erbakan ve Bülent Ecevit’in başbakanlıklarında, muhtelif koalisyon hükûmetleri görev yaptı… Burada, Necmettin Erbakan’ın Başbakan, Tansu Çiller’in Başbakan Yardımcısı oldukları DYP-RP Koalisyon Hükûmeti (54. Hükûmet) üzerinde biraz durmak gerekiyor. Çünkü, meşhur “28 Şubat” adlı dönem bu hükûmet zamanında yaşandı. Başbakan Erbakan’ın bazı uygulamalarını ve davranışlarını “laiklik ilkesi”ne aykırı bulan Türk Silahlı Kuvvetleri’nin üst düzey generalleri, 28.02.1997 tarihinde gerçekleştirilen Milli Güvenlik Kurulu Toplantısı’nda alınan kararlara dayanarak, askeri ve sivil bürokrasi birlikte, Başbakan Necmettin Erbakan’a rağmen (ve aslında ona ve partisine karşı) yoğun bir “irtica ile mücadele süreci” başlattılar. Erbakan bu sürece daha fazla direnemedi ve başbakanlıktan istifa etti.   RECEP TAYYİP ERDOĞAN’LA İLGİLİ GELİŞMELER Bu arada, 27 Mart 1994 tarihinde yapılan Mahalli İdareler Seçimleri’nde, İstanbul’da; RP adayı R.Tayyip Erdoğan, ANAP adayı İlhan Kesici, SHP adayı Ö.Zülfü Livaneli, DYP adayı Bedrettin Dalan ve DSP adayı Necdet Özkan arasındaki mücadeleyi, oyların %25,19’unu (973.704 oy) alan R.Tayyip Erdoğan kazandı ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı seçildi. Bu arada, 30.06.1997’de, Mesut Yılmaz’ın Başbakanlığında, ANAP ve DSP ile Hüsamettin Cindoruk’un Genel Başkanı olduğu Demokrat Türkiye partisi (DTP) koalisyon hükûmeti kuruldu. Bu hükûmet döneminde, 28 Şubat MGK Toplantısı Kararları doğrultusunda, ülke genelinde, irticaya karşı, “türban yasağı” ile sembolleşen oldukça yoğun bir mücadele yürütüldü. 18 Nisan 1999 tarihinde yapılan Milletvekili Genel Seçimleri’nden sonra, 28.05.1999’da Bülent Ecevit’in Başbakanlığında DSP, MHP ve ANAP koalisyon hükûmeti (57. Hükûmet) kuruldu. Bu hükûmet döneminde, yaklaşık 17.500 kişinin hayatını kaybettiği 17 Ağustos’ta Adapazarı-Gölcük ve 12 Kasım’da Düzce depremleri yaşandı. Erdoğan, 06.12.1997 günü, Siirt’teki bir mitingde, Ziya Gökalp’in 1912 yılında Balkan Savaşı’ndaki Türk askerleri için yazdığı “Asker Duası” adlı şiirinin, sonradan değiştirilmiş bir sürümünden, şöyle bir dörtlük okudu: “Minareler süngü, kubbeler miğfer, Camiler kışlamız, mü’minler asker, Bu ilahi ordu dinimi bekler, Allahu ekber, Allahu ekber.” Bunun üzerine açılan dava üzerine, 06.11.1998 tarihinde, İstanbul Büyükşehir belediye başkanlığı görevinden alındı. Mahkeme, “Halkı dindar olan ve dindar olmayan diye bölerek, bunlar arasında gerginlik çıkarmayı amaçladığı” gerekçesiyle, “4 ay 10 gün” hapse mahkum etti ve ayrıca, hakkında “siyaset yasağı” da getirildi. 26 Mart-24 Temmuz 1999 tarihleri arasında, Kırklareli’nin Pınarhisar ilçesi cezaevinde yattı.   SİYASET YASAĞI VAR, AMA PARTİ KURUYOR! Recep Tayyip Erdoğan, cezaevinden çıktıktan sonra, hakkında siyaset yasağı bulunmasına ve bu yasak, “herhangi bir siyasi partiye üye olmasını” dahi kapsadığı halde, ilginç bir şekilde, hızla parti kurma çalışmalarına başladı ve yaklaşık iki yıl sonra, 14.08.2001 tarihinde “Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti)”ni kurdu. Cezaevinden çıktıktan sonra, AK Parti’yi kurduğu tarihe kadar ve ondan sonra AK Parti Genel Başkanı olarak yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştirdiği ziyaretler, katıldığı toplantılar ve ABD’deki belli başlı Yahudi kuruluşları tarafından kendisine tevcih edilen madalyalar, kamuoyunda hayli tartışma konusu oldu. Bu konularda, internet ortamında pek çok yayın bulunuyor. Sadece bir örnek olması bakımından, “Intermedya” adlı yayın kuruluşunun sahibi avukat Münci İnci’nin Istranca dağlarındaki köşkünde, 24 Ekim 1999 tarihinde yapılan toplantıyı anlatan Erol Mütercimler’in videosunun linkini, yazının sonunda bulacaksınız.   DEVLET BAHÇELİ’DEN MUHTEŞEM SİYASİ PAS 57. Hükûmet döneminin Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli, 07.07.2002 tarihinde, Bursa-Kestel-Kocayayla’da gerçekleştirilen “11. Türkmen Kurultayı”nda, televizyonlardan canlı olarak yayınlanan konuşmasında, “erken seçim” önerdi ve seçimlerin, dört ay sonra, 03.11.2002 tarihinde yapılmasının uygun olacağını söyledi. Hükûmette bir uyumsuzluk ya da, ülkede herhangi bir siyasi kriz filan olmadığından, Bahçeli’nin yaptığı bu konuşma, herkesi şaşırttı; ancak, gerçekten 03 Kasım’da erken seçim oldu ve Recep Tayyip Erdoğan’ın 14.08.2001 tarihinde kurduğu AK Parti, %34,28 (363 milletvekili) oy alarak tek başına iktidar oldu. Bu seçimde, Deniz Baykal’ın Genel Başkanı olduğu CHP %19.39 (178 milletvekili) oy alarak, TBMM’ne giren ikinci parti oldu. Seçime katılan tüm diğer partiler, %10 oy barajının altında kaldıklarından, meclise giremediler. Böylece, AK Parti’nin “tek parti iktidarı” dönemi başlamış oldu. Gelecek hafta, AK Parti’nin kuruluş sürecinde ve sonrasında yaşanan ve şahsen tanık olduğum bazı hususları anlatarak, “Türkiye’deki Siyaset Oligarşisi” başlığı ile yazmakta olduğumuz bu serimizi tamamlamayı ümit ediyorum. ---------------------- Erol Mütercimler konuşuyor: https://www.youtube.com/watch?v=ivE7IY1mLiI